Upd

Wetsvoorstel aanpassing partneralimentatie

Update juni 2018:

Zie hiervoor: Herziening wetsvoorstel aanpassing partneralimentatie

Update maart 2017:

Zie hiervoor:  http://www.vandoornmfp.nl/actualiteiten/herziening-wetsvoorstel-wijziging-partneralimentatie-17-maart-2017/

Update september 2016:

De afdeling advisering van de Raad van State heeft aangegeven dat de initiatiefnemers van het wetsvoorstel ver verwijderd zijn van de huidige maatschappelijke realiteit. Het is niet reëel dat de alimentatiegerechtigde binnen korte tijd na echtscheiding volledig in eigen levensonderhoud kan voorzien doordat de zorgtaken, in de meeste situaties, niet gelijk zijn verdeeld.
Het bepalen van de verdiencapaciteit van partners bij het aangaan van het huwelijk is, volgens de afdeling adviseren, niet eenvoudig. Daarbij verwachten ze dat er veel schrijnende gevallen zullen ontstaan indien naar de verdiencapaciteit, voorafgaand aan het huwelijk, wordt gekeken.

Met betrekking tot de duur beperking van de alimentatie wordt aangegeven dat de afdeling advisering van mening is dat het voor vrouwen lastig is de achterstand op de arbeidsmarkt, welke is ontstaan door de zorg voor kinderen, te beperken en te corrigeren.

De afdeling advisering heeft als advies aangegeven het wetsvoorstel te heroverwegen. Bij de heroverweging dient extra aandacht te worden besteed aan de berekeningsmethodiek en de duur van de partneralimentatie.

Zoals verwacht zal een aanpassing van deze wetgeving nog op zich laten wachten. In de praktijk zie ik partijen, steeds vaker, tot een overeenstemming komen waarbij rekening wordt gehouden met de werkelijke situatie. De hoogte van partneralimentatie is vaak flexibel (afbouwend) en de duur van de partneralimentatie wordt vaak gekoppeld aan de zorg voor de kinderen.

Hierbij een link naar de samenvatting van het advies van de Raad van State: https://www.raadvanstate.nl/adviezen/samenvattingen/tekst-samenvatting.html?id=408

Update 21 oktober 2015:

De verwachting is dat dit wetsvoorstel op zijn vroegst in 2019 in werking zal treden. 

juli 2015

In mijn praktijk krijg ik veel vragen over deze wetgeving. Wat is de stand van zaken? Duidelijk is dat als uitgangspunt de verdiencapaciteit voor en na het huwelijk bepalend kan zijn. Indien het wetsvoorstel wordt doorgevoerd, vinden er meer aanpassingen plaats. De toelichting is voor mij herkenbaar, het zijn argumenten die ik ook vaak van partijen in mijn praktijk hoor. De maatschappij is veranderd.

 

Wat is het doel van de nieuwe wetgeving?

De regelgeving met betrekking tot de partneralimentatie moet eerlijker, makkelijker en de duur van de betaling moet korter.

Als uitgangspunt wordt aangehouden dat de kansen op de arbeidsmarkt bepalend zijn en de prikkel tot financiële onafhankelijkheid is belangrijk. De huidige manier van berekenen is voor een leek vaak onoverzichtelijk. Op dit moment is vaak een expert nodig.  Aanpassen van de partneralimentatie is bijna niet mogelijk zonder tussenkomst van een expert.

Ik zie vaak partijen die zelf een bedrag afspreken. Zij zetten zelf de financiën op een rij en bepalen wat nodig is voor de ontvangende partij en wat de betalende partij kan missen. Ideaal in mediation, aan mij de taak te controleren of deze afspraken ook realiseerbaar zijn. De nieuwe wetgeving zal meer aansluiten bij de huidige ontwikkelingen in de samenleving ten aanzien van de opvattingen over het huwelijk, de opvoeding van kinderen, deelname aan de arbeidsmarkt en het voorzien in eigen onderhoud.vSinds de invoering van de huidige wetgeving (1985) zijn er meer mogelijkheden om part time te werken waardoor werk en zorg beter kan worden gecombineerd.

Het uitgangspunt van de nieuwe wetgeving

De wetgeving is alleen van toepassing indien partijen, al dan niet middels tussenkomst van een mediator of gezamenlijke advocaat, niet zelf tot afspraken kunnen komen.

Uitgangspunt in de nieuwe wetgeving is dat wordt gekeken naar de verdiencapaciteit. Welke mogelijkheden heeft de alimentatiegerechtigde om zelf in haar/zijn eigen inkomen te voorzien? Hierbij wordt gekeken naar deze mogelijkheden voor het huwelijk en de gevolgen van deze mogelijkheid door keuzes die tijdens het huwelijk zijn gemaakt.

Partneralimentatie is een compensatie van het verlies van deze verdiencapaciteit die is ontstaan door een achterstand op de arbeidsmarkt. Deze achterstand ontstaat vaak door de zorg voor kinderen. De leeftijd van het jongst, te verzorgen, kind is voor de duur van de partneralimentatie van belang. De zorg voor een kind ouder dan 12 jaar zal de verdiencapaciteit niet beïnvloeden, aldus de initiatiefnemers van het wetsvoorstel. De afhankelijkheid bij scheiding betekent niet dat de alimentatiegerechtigde ook afhankelijk moet blijven.

In de huidige wetgeving wordt ook gekeken naar het verlies in welstand ten gevolge van de scheiding. Dit criterium komt in het nieuwe wetsvoorstel te vervallen. Er wordt aangesloten bij het verschil in welstand voorafgaand aan het huwelijk.

Uitzonderingen

Er zijn altijd uitzonderingen mogelijk. Uitzonderingen kan ik benoemen en dan blijven er nog diverse opties over waarbij de wetgeving niet aansluit. Uitzonderingen mogen er altijd zijn. Partijen kunnen daarvoor altijd in overleg en een passende afspraak maken die volledig bij hun situatie aansluit. Hiervoor is de contractsvrijheid opgenomen.

Basisregelgeving

Heel veel tekst maar wat is de basis van dit wetsvoorstel?

1)   Er zijn geen kinderen jonger dan 12 jaar:

Het huwelijk heeft minder dan 3 jaar geduurd; geen partneralimentatie.

Het huwelijk heeft langer dan 3 jaar geduurd; partneralimentatie gedurende de helft van de periode dat het huwelijk heeft geduurd, doch maximaal 5 jaar.

2)   Er zijn wel kinderen jonger dan 12 jaar:

Partneralimentatie gedurende de helft van de periode dat het huwelijk heeft geduurd, maximaal 5 jaar én maximaal tot de 12-jarige leeftijd van het jongste kind.

 3)   Het huwelijk heeft langer dan 15 jaar geduurd én de alimentatiegerechtigde is minimaal 10 jaar jonger dan de AOW-gerechtigde leeftijd:

Partneralimentatie 5 jaar maar maximaal tot de AOW-gerechtigde leeftijd. 

Indien de AOW-gerechtigde leeftijd van de alimentatieplichtige wordt bereikt, wordt de partneralimentatie beëindigd. Achterliggende gedachte is dat het pensioen, dat ten tijde van het huwelijk is opgebouwd, dan zal worden verdeeld. De alimentatiegerechtigde zal dan, een deel van, het pensioen van zijn/haar ex partner ontvangen. 

Nieuwe partner

In de huidige wetgeving vervalt het recht op partneralimentatie indien de alimentatiegerechtigde opnieuw gaat samenwonen.

In het nieuwe wetsvoorstel wordt hier anders mee omgegaan. Het wetsvoorstel heeft als uitgangspunt de compensatie van het verlies aan verdiencapaciteit ten gevolge van keuzes tijdens het huwelijk. Dit verlies aan verdiencapaciteit wordt niet gecompenseerd door een nieuwe partner. De alimentatieplicht vervalt hierdoor niet bij opnieuw samenleven als zijnde gehuwd. 

Overgangsregeling?

Het wetsvoorstel ziet niet toe op een overgangsregeling. Hierbij wordt het europees verdrag van de Rechten van de Mens aangehaald; bestaande rechten moeten gerespecteerd worden.

Indien een verzoek tot echtscheiding is ingediend ten tijde van de inwerkingtreding van de nieuwe wetgeving, geldt de huidige wetgeving en zal de nieuwe wetgeving niet van toepassing zijn.

Samen afwijkende afspraken maken altijd mogelijk

Uiteraard geldt hierbij dat partijen altijd onderling afwijkende afspraken maken. In mijn praktijk wordt meestal afgeweken van de huidige wetgeving. Rekening wordt gehouden het de mogelijkheden van de alimentatieplichtige. Vaak vindt er maatwerk plaats; soms heeft een alimentatieplichtige wat extra’s nodig om opleiding te bekostigen. Hier wordt dan rekening mee gehouden in het vaststellen van de alimentatie. Het is voor de alimentatieplichtige immers ook van belang dat de ontvangende partij een goede baan kan krijgen. De bereidheid om hierover te praten en stapsgewijs de partneralimentatie te laten afbouwen is groot. Eerlijke en open communicatie helpt hier vaak bij. 

Bij wetgeving geldt altijd dat er uitzonderingen zijn, er zijn altijd situaties denkbaar die niet aansluiten bij de wetgeving. Er zijn situaties denkbaar waarbij een terugval naar de armoedegrens, ogenschijnlijk, van toepassing is. Mijn motto is rustig blijven en eerst alles goed doorrekenen voordat er paniek ontstaat. Er zijn altijd oplossingen; die moeten worden gezien en daar moet voor worden opengestaan. Blijf daarvoor in overleg.