Pensioen bij echtscheiding; een vaak vergeten onderwerp dat gaat wijzigen per juli 2022

Update 14 juli 2021

In de Kamerbrief van 8 juli 2021 bericht minister Koolmees van SZW de Tweede Kamer dat de beoogde inwerkingtredingsdatum van 1 januari 2022 van het wetsvoorstel pensioenverdeling bij scheiding 2022 wordt verschoven naar 1 juli 2022. 

Update 21 april 2020

Dit wetsvoorstel wordt na het zomerreces van de kamer in behandeling genomen. De beoogde ingangsdatum van deze wetswijziging zal daardoor ook verschoven worden naar januari 2022. 

De Wet Verevening Pensioenrechten bij Scheiding (WVPS) is per mei 1995 geldig. Het gaat hierbij om standaard afwikkeling van het pensioen bij scheiding.
Het conceptwetsvoorstel pensioenverdeling bij scheiding is in december 2018 ingediend. Het doel is een beter gebruik van de wettelijke regels voor pensioenverdeling na scheiding én aanpassing van deze regels aan de huidige tijd. Voor dit conceptwetsvoorstel zijn redenen. De huidige regelgeving wordt zeer beperkt gebruikt. Vaak wordt dit vergeten tijdens een scheiding. Het gaat over een uitkering die ‘pas’ over lange tijd tot uitkering komt. Ik heb de ervaring dat veel bemiddelaars/mediators onbekend zijn met deze regels. Indien de bemiddelaar/mediator hier onbekend mee is, worden betrokkenen ook niet gewezen op de melding bij de pensioenuitvoerders en de mogelijkheden die er zijn.

Huidige WVPS en het voorgestelde wet PS

Voorgesteld wordt de hoofdregel aan te passen: Standaard pensioenconversie. Daarnaast blijft de optie verdelen door verevenen of afzien van verrekening open.

Wat is verevening?

De ex partners krijgen ieder de helft van het ouderdomspensioen dat tijdens de huwelijk/geregistreerd partnerschap periode is opgebouwd.

Indien er een partnerpensioen is opgebouwd houden de ex partners recht op dat (bijzonder) partnerpensioen dat is opgebouwd.

Het voordeel van verevening is dat bij vooroverlijden van de ex partner het pensioen terugvloeit naar de pensioenopbouwende partner. Een ander voordeel is dat het bijzonder partnerpensioen (als dat is opgebouwd) in stand blijft.

Nadeel is dat ex partners afhankelijk blijven van elkaar. De pensioeningangsdatum, de beleggingskeuze, hoogte van de pensioenen en dergelijke worden niet individueel bepaald. Hier kan discussie over ontstaan rond de pensioendatum.

Wat is pensioenconversie in het nieuwe voorstel?

Bij conversie wordt dat deel van het pensioen dat wordt toegerekend aan de ex partner apart gekoppeld van het pensioen van de pensioenopbouwer. Dit is meestal de helft van het pensioen dat is opgebouwd ten tijde van de huwelijk/geregistreerd partnerschap periode én 50% van het opgebouwde partnerpensioen. Voor dit partnerpensioen geldt ook alleen dat deel dat ten tijde van de huwelijk/geregistreerd partnerschap periode is opgebouwd.

De ex partner krijgt hierdoor een zelfstandig pensioenrecht. Ex partners zijn hierdoor onafhankelijk van elkaar met betrekking tot deze pensioenrechten.

Het voordeel is de onafhankelijkheid; beleggingskeuze, ingangsdatum en hoogte van de pensioenuitkering en dergelijke bepaald ieder voor zich.

De financiële planning is voor de ex partners makkelijker. Ieder heeft de individueel beschikbare keuzes in de eigen hand.

Nadelen zijn er ook. De mogelijkheid bestaat dat, voor het geconverteerde pensioen, indexaties worden misgelopen. Dat is per pensioenuitvoerder verschillend.

Het opgebouwde partnerpensioen vervalt. Een belangrijk nadeel indien de ex partners financieel afhankelijk zijn. De alimentatie stopt bij overlijden. Het partnerpensioen is ook bij verevening niet gegarandeerd; dat is afhankelijk van het pensioensysteem van de pensioenuitvoerder. In onze praktijk wordt dan vaak een (tijdelijke) overlijdensrisicoverzekering geadviseerd.

Bij overlijden valt het gehele pensioen vrij bij, andere begunstigden of de pensioenuitvoerder. De rechten op het pensioen vloeien niet terug naar de ex partner.

Melding aan pensioenuitvoerder moet sneller

Indien ex partners ervoor kiezen af te wijken van de hoofdregel (conversie) moet dit binnen 6 maanden worden gemeld bij de pensioenuitvoerder. Buiten het afwijken van de hoofdregel kan ook afgeweken worden van de te verdelen opbouwperiode, of een afwijking in procenten (in plaats van 50/50 bijvoorbeeld 40/60 of 100/0). Hierbij het formulier dat op dit moment nog wordt gebruikt.

Overgangsrecht

De nieuwe wet is alleen van toepassing op scheidingen die zijn ingeschreven na inwerkingtreding van deze nieuwe wet.

Advisering omtrent de pensioenverdelingen ten tijde van een scheiding is een complexe materie. Zo zijn er verschillende opbouwsystemen en pensioenuitvoerders gaan vaak verschillend om met indexering en beleggingen, daarbij is de dekkingsgraad van elke pensioenuitvoerder ook anders. Bij complexe pensioenen laten wij deze advisering aan specialisten over.

In deze bijlage vindt u de informatie van het Ministerie Veiligheid en Justitie omtrent de huidige verdeling van het pensioen bij scheiding.